واژه نامه های پیچ و مهره و واشر
Angel controlled tightening
کنترل زاویه ای روشی است برای پیش تنیده کردن اتصال که ابتدا مهره با دست تا حد امکان محکم گردیده و سپس قسمتی از پیچ و مهره در یک راستا علامت گذاری می شود.
Bearing stress
فشاری است که بطور مستقیم بر سطح درگیر اتصال عمل کرده و در اثر اعمال نیرو به پیچ و مهره ایجاد میگردد.
Black bolt and nuts
واژه سیاه در این اصطلاح ، به معنای رواداری یا تلرانس بیشتر بوده و لزوما به معنی رنگ نهایی پیچ و مهره نمی باشد. به عبارت دیگر این اصطلاح برای اتصالات غیر دقیق بکار مرود.
Bolt
در مورد پیچ های رزوه داری بکار میرود که دارای گل یا سر بوده و با مهره استفاده می شود.
Electroplating
همان آبکار است که برای جلوگیری از خوردگی و افزایش مقاومت سایشی ، فلزاتی مانند نیکل
،کرم،روی یا کادمیوم بر روی پیچ ومهره می نشانند.
Clamping force
نیروی فشاری است که یک پیچ یا مهره به اتصال اعمال می کنند.
Class of fit
نمایش ۶g میزان جذب و جفت بودن رزوه های یک اتصال دهنده مانند پیچ و مهره که با علامتی مثل
داده می شود.
Decompression point
وافشردگی ،در نمودار تنش کرنش ، نقطه ای است که پایینتر از نقطه تسلیم قرار داشته و هرچه بالاتر و به نقطه تسلیم نزدیکتر باشد بهتر است زیرا در این نقطه فشاری که به سطوح مشترک اتصال وارد می شود ناچیز بوده و اگر نیروی اعمالی از نقطه وافشردگی بیشتر شود بازدهی اتصال کاهش یافته و بین آن فاصله ایجاد می گردد.
Direct tension indicators
یکی از روش های اعمال گشتاور لازم به اتصال است که در آن واشری با برجستگی را در اتصال قرار داده محکم می کنند تا برجستگی ها دچار لهیدگی شوند سپس با فیلرها مخصوص فاصله بین اتصال و در نتیجه گشتاور مطلوب بررسی می گردد.
Driving recess
آچار خور ، محلی از گل پیچ که آچار در آن قرار می گیرد.
Effective diameter
قطر سیلندرفرضی هم محوربا رزوه ها که از وسط ارتفاع رزوه عبورمی کند. نام دیگر آن قطر گام است.
Embedment
تغییر شکل پلاستیکی موضعی که در نزدیکی محل اتصال پیچ و مهره و یا رزوه ها ایجاد می شود.
External thread
رزوه هایی هستند که بر محیط خارجی یک استوانه مانند پیچ ها ، یا بولت ها ایجاد می گردند.
Grip length
فاصله بین سطح زیرین مهره تا سطح تحمل کننده بار در پیچ که میتواند شامل واشر یا گسکت باشد.
H.V
پیچ های کلاس ۱۰٫۹ و یا مهره های کلاس ۱۰و واشر های کلاس ۱۰ که ابعادی بزرگتر از معمول داشته و برای اتصالات اصطکاکی در سازه های فلزی بکار میروند و استاندارد آنها میباشد.DIN 6914 , DIN 6915 , DIN 6916
Hydrogen embrittlement
تردی هیدروژنی ،در فرایند آبکاری و در اثر عدم آماده سازی مناسب و یا اجرای نا مناسب فرایند (به علت در معرض هیدروژن قرار گرفتن و جذب آن ) ایجاد می گردد.
Impact wrench
ابزاری است عمدتا بادی یا برقی که برای اعمال گشتاور و محکم نمودن پیچ و مهره به کار می رود.
Integral fastener
برخی از پیچ و مهره ها به واسطه شکل خاص رزوه هاشان ، نسبت به لق شدن مقاوم هستند.
Internal thread
رزوه هایی که درون سوراخ ها شکل می گیرد رزوه های داخلی نام دارد.
Lefthand thread
رزوه هایی که جهت پیچش آنها خلاف جهت عقربه های ساعت باشد.
Length of engagement
فاصله ای است از رزوه ی خارجی که با یک رزوه داخلی درگیر و در تماس است.
Locknut
مهره قفل شونده دارای سه معنی زیر است:
الف) مهره هایی که به واسطه شکل هندسی خود که شبیه فلنج بوده از لق شدگی ناشی از لرزش
جلو گیری می نماید.
ب) مهره باضخامت کم که برای قفل کردن مهره ای با ضخامت بیشتر بکار می رود.
ج) مهره که به واسطه زاید پلاستیکی درون خود از لق شدن اتصال جلوگیری می نماید.
Major diameter
همان قطر استوانه فرضی است که بر قله رزوه ها منطبق می گردد. به عبارت دیگر فاصله قله به قله رزوه قطر خهرجی یا قطر بزرگ است.
Mean shift
اختلاف بین مقدار گشتاوذ ایجاد شده توسط یک روش یکسان برای محکم نمودن در یک اتصال سخت و یک اتصال نرم. یک تصال سخت ،مقدار گشتاور بیشتری را ایجاد میکند وهرچه این اختلاف کمتر باشد، رسیدن به مقدار معین گشتاور آسان تر است.
Minor diameter
قطر استوانه فرضی است که بر ریشه رزوه های خارجی یا قله رزوه های داخلی منطبق می باشد.
Nicked threads
رزوه های لب پریده یا آسیب دیده ای که با افزایش قطر و برای رزوه های ریز گسترش می یابند. برای پذیرش باید از گیج برو عبور کنند.
Nominal diameter
قطر اسمی است که برابر با قطر خارجی رزوه ها یا قطر ساق
Nut dilation
رفتار گوه ای شکل رزوه ها تحت بار که موجب اتساع مهره و در نتیجه افزایش قطر کوچک ان و کاهش مساحت برشی موثر رزوه های خارجی و داخلی می گردد.
Octagon head
پیچ است با سری ۸ وجهی
Overtapping
قلاویز کردن و به دنبال آن پوشش دهی رزوه ها به منظور منطبق شدن رواداری رزوه ها با مشخصات فنی پروژه ، که عملا در مورد رزوه های داخلی به کار رفته و برای سازگاری ابعادی پیچ و مهره استفاده می شود.
Pitch
فاصله اسمی بین دو رزوه مجاور
Point set
نوک یا گلویی انتهای پیچ
Preload
تنشی که با محکم کردن اتصال برای بار اول ایجاد شده و بعد از یک دوره زمانی ، ممکن است کاهش یابد
Prevailing torque
گشتاور مورد نیاز برای به جلو بردن مهره روی رزوه (در برخی از انواع مهره ها ) که برای جلوگیری از لقی حاصل از لرزش حاصل شده اند. این مقاومت به لقی ، بر اثر وجود زایده ای پلاستیکی و یا شکل هندسی غیر مدور مهره ایجاد می گردد.
Proof load
نیروییاست که پیچ و مهره باید در طول محور خود تحمل کند بدون انکه تغیی شکل دایمی یا هرز شدن رزوه ها اتفاق بیفتد و کمی کمتر از تنش تسلیم است.
Reduced shank bolt
پیچی که قطر ساق ان کوچکتر از قطر اسمی پیچ است. معمولا قطر ساق چنین پیچ هایی تقریبا برابر با قطر وثر رزوه هاست.
Rollet thread
رزوه های که با روش نورد ایجاد شده باشد نه روش ماشینکاری. استحکام مکانیکی دراین نوع رزوه ها بیشتر بوده و عملیات نورد باید قبل از هر نوع عملیات حرارتی انجام پذیرد.
Runout
آخر رزوه ، جایی که رزوه تمام شده و بدنه صاف شروع می شود.
Screw
نوعی پیچ است که بدون مهره به کار میرود.به عبارت دیگر ،برای اتصال به رزوه های داخلی مانند سوراخ های رزوه شده مورد استفاده قرار می گیرد( مثل پیچ های خودکار).
Sems
مجموعه یک پیچ بدون مهره به همراه واشر
Set screw
استوانه ای رزوه شده و بدون سر که برای جلوگیری از حرکت یک چرخ دنده مغزی ، خار و غیره بر روی شفت به کار می رود.
Shank
قسمت رزوه نشده بین سر پیچ و رزوه های آن ، که به ساق نیز معروف است.
Snugging
فرایند کشیده شدن اجزای یک اتصال به طرف یکدیگر
Socket head cap screw
پیچ خزینه دار (دارای سر حفره ) که به آلن نیز معروف است. به علت استحکام بالا معمولا در اجزای ماشین آلات استفاده می شود.
Sep-lock bolt
پیچ های مقاوم به لق شدگی
Stress area
سطح مقطع موثری ازبرش عرضی یک پیچ ، که در معرض نیروی کششی قرار گرفته است.
Structural bolt
نوعی پیچ که در صنایع ساختمان به کار رفته و دارای گلی بزرگتر از پیچ های معمولی می باشد. این نوع پیچ ها با داشتن طول کنترل شده ای از رزوه ها مقاومت برشی پیچ را بهبود می بخشند.
Stud
نوعی پیچ بدون سر که هر دو سر آن رزوه شده و ممکن است قسمت میانی آن بدون رزوه باشد که در صطلاح به آن استا د بولت می گویند.
Thread crest
قله رزوه، بالاترین قسمت رزوه است. در مورد رزوه های داخلی منطقه ای است که قطر داخلی را تشکیل می دهد.
Thread flank
منطقه ای از رزوه که قله و ریشه آنرا به هم متصل می نماید، قسمت شیبدار یا دامنه رزوه.
Thread height
فاصله بین قطر های بزرگ و کوچک( فاصله بین ریشه تا قله )
Thread length
طولی از پیچ که رزوه می باشد.
Thread root
پایین ترین قسمت رزوه که در رزوه های خارجی ، برای جلوگیری از ایجاد خستگی ، انرا به صورت انحنادار ( و نه یه صورت تیز ) ایجاد می کنند.
Thread runout
ناحیه انتهایی ساق رزوه شده که تا عمق کامل رزوه نشده و درست قبل از اولین رزوه کامل می باشد.
Thread locker
هر نوع اتصال دهنده ای که نسبت به لقی در اثر لرزش مقاوم باشد. بنابراین عمدتا به چسب های مقاوم کننده در برابر لق شدگی گفته می شود.
U bolt
شکل برای کاربرد در قطعات آویزان و نواحی مشابه در وسایل نقلیه و غیره.U اتصال دهنده
Ultrasonic extensometer
ابزاری فرا صوتی ، که تغییرات طول پیچ را بر اثر اعمال نیرو اندازه گیری می نماید.
Waisted shank bolt
پیچی که قطر آن از قطر کوچک رزوه ها است.اغلب ، ساق این نوع پیچ هاف ۹/۰ برابر قطر ریشه رزوه هایشان می باشد.
Wire insert
زائده ای رزوه شدهاز جنس آلومینیوم یا روی، که برای افزایش مقاومت به هرز شدن در رزوه ها ی داخلی کار گذاشته می شود.
Zince electroplating
روشی از پوشش دهی توسط فلز روی، که با آبکاری روی پیچ ، نرخ خوردگی آن را کاهش می دهند.
Bolt , clevis
پیچ مهره دار یو شکل : نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که بخشهای رزوه دار و غیره رزوه دارش که دارای قطری به اندازه قطر اسمی خود می باشند توسط شیار باریکی پیرامون خود از یکدیگر جدا میشوند.سر این نوع پیچ های مهره دار برای نگهداری یا گرداندن آن چاکدار میباشند.
Bolt rye
پیچ مهره دار چششمی:نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که در آن بخش رزوه دار به اندازه قطر اسمی آن میباشد.این پیچ ها دارای سر نمیباشندولی بخشغیره رزوه دار ان دارای خمی بیشتر از ۲۲۵ درجه میباشد.
Bolt ,internal wrenching
پیچ مهره دار آچار خور داخلی : نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که در آن بخش رزوه دار به اندازه قطر اسمی خود میباشد.سر این پیچها پخ دار بوده و دارای یک حفره داخلی است تا بتوان بصصورت داخلی اچار را در آن بکار بست.
Bolt , lay
پیچ مهره دار سر پوش دیگ: نوعی اتصال رزوه دار خارجی است با ری چهار یا شش گوش که دارای رزوه ای همتراز ابتدای نوک مته ای شکل خود تا کمی بیشتر از نصف خود میباشد.
Bolt, machine
نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که بخش های رزوه دار و غیره رزوه دار آنها دارای قطر اسمی به اندازه ۱۹/. اینچ یا بیشتر از آن میباشد.طول قسمت غیره رزوه دار (در اتصال با شش گوش) به اندازه مشخصی بوده و با تلرانسی بزرگتر از تلرانس مربوط به پیچ ها ی مهره دار با تلرانس بسته ماشین کاری میشوند.سر این پیچ ها تنها به صورت خارجی اچار خور میباشد.
Bolt ,self-locking
پیچ مهره دار خود قفل کن : نوعی پیچ مهره دار ماشین یا پیچ سرشش گوش میباشد که به طراحی سر یا رزوه های آن خاصیت قفل کنندگی اضافه شده است.
Bolt , shear
پیچ مهره دار برشی : نوعی پیچ مهره دار با تلرانس بسته می باشد به غیر از اینکه جنس مواد آن با گونه ای باشد که و یا بزرگتر از آن است.۱۶۰۰۰۰ psi مینیمم استحکام کششی آن در حدود
Bolt ,shoulder
پیچ مهره دار شولدر : نوعی پیچ مهره دار ماشینی یا پیچ با سر شش گوش میباشد که دارای میله یا گردن بدون رزوه بوده و تمام یا بخشی از آن نیز دارای قطی بزرگتر از بخش رزوه شده میباشد.
Bolt,aquare neck
پیچ و مهره دار با گلویی مربعی : یک اتصال رزوه دار خارجی دارای سر که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی آن بوده و گلویی مربعی ان نیز درست زیر سر پیچ قرار دارد.
Bolt ,tee head
شکل : که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی پیچ بوده و دارای سری است که بطور مخصوص برای بکارگیری در شیارها و جهت جلوگیری از گردیدن سر طراحی شده است. t پیچ مهره دار با سر
Bolt , u
U پیچ مهره دار یو شکل : نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که به اندازه ۱۸۰ درجه خم شده و به شکل
. درآمده و هر دو انتهایش نیز رزوه دار میباشد
Screw,Cap, hexagon head
پیچ سر ش گوش : نوعی پیچ مهره دار ماشین با سرشش گوش میباشد با این تفاوت که در این نوع پیچ طول قسمت غیره رزوه دار دارای اندازه بخصوصی نباشد.
Screw,cap,socket head
پیچ آلن : نوعی اتصال رزوه دار خارجی میباشد که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی اش میباشد. سر آن استوانه ای شکل بوده و دارای حفره داخلی یا چند لبه میباشد. با پیچ هایی با سر شیبدار فرق دارد.
Screw,close tolerance
نوعی پیچ مهره دار با تلرانس بشته میباشد بغیر از اینکه سر از نوع حفره دار داخلی ، تو رفته و یا شیار دار میباشد. مینیمم استحکام تسلیم آن نیز هر مقداری میتواند باشد.
Screw,drive
پیچ خودکار : نوعی بست استوانه ای سخت کاری شده با شیارهای مارپیچی چند راهه بر روی میله خود میباشد. این نوع پیچ همچنین دارای قطر کوچکتری در انتها نسبت به قطر خارجی شیاره های مارپیچی دارند که این شیار ها به هنگام وارد شدن پیچ به داخل سوراخ مته کاری شده به عنوان راهنما عمل میکند.
Screw,eye
پیچ چشمی : یک وسیله اتصالی که یک انتهای آن به شکل یک چشم شکل داده شده و طرف دیگر که رزوه دار است دارای سری از نوع پیچ چوب با بستره میباشد.
Screw instrument
نوعی پیچ ماشین با این تفاوت که قطر رزوه در ان کمتر از ۰۶/۰ اینچ می باشد.
Screw machine
نوعی اتصال رزوه دار خارجی که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی خود باشد.تلرانس قسمت غیر رزوه داراین پیچ دارای تلرانسی بزتر از تلرانس پیچ مهره دار با تلرانس بسته است. برای برای اندازه های رزوه های مابین .۶/. تا ۱۶۴/. اینچ میتوان از هر نوع سر این پیچ ها استفاده کرد.البته بغر از سرهای مورد استفاده در پیچ های آلن یا پیچ های مهره دار آچار خور داخلی . برای اندازه های رزوه های ۱۹/۰ اینچ و بیشتر از ان میتوان از هر گونه سر تو رفته ، شیاردار یا حفره دار به غیر از سرهای مورد استفاده در پیچ های آلن یا پیچ های مهره دار آچار خور داخلی استفاده نمود.
Screw , self-locking
پیچ خود قفل کن : نوعی پیچ ماشین یا پیچ آلن با برخی از ویژگی های اضافی که به سر یا رزوه های آنها اضافه میشود
تا بتوان خاصیت قفل کنندگی به آن داد.
Screw,shoulder
پیچ شولدر : نوعی پیچ ماشین میباشد به غیر از اینکه این پیچ ها دارای گلویی یا میله غیره رزوه دار گرد بوده و بخشی یا کل قطر ان بزرگتر از بخش رزوه دار میباشد.
Screw,tapping,thread cutting
پیچ خودکار با رزوه برشی: نوعی بست رزوه دار خارجی سخت کاری شده که رزوه آن معمولا از انتهای قسمت مخروطی تا سطح تکیه گاهی سر پیچ امتداد داشته ودر نهایت توسط شیارها قطع میشود.
Scre,tapping, thread fotming
پیچ خودکار با رزوه شکل دهی : نوعی بست رزوه دار خارجی سخت کاری شده که رزوه ان معمولا از نوک مته ای شکل یا نوک قلابی شکل شروع شده و تا سطح تکیه گاهی زیرسر پیچ امتداد میابدو بگونه ای طراحی شده است که مطابق با رزوه جفت خود شکل پیدا کند.
Scre,wood
پیچ چوب: نوعی بست رزوه دار خارجی سخت کاری نشده با رزوه های ممتد که از نوک مته ای شکل پیچ تا فاصله مشخصی که حدودا ۳/۲ طول پیچ امتداد دارند و به گونه ای طراحی شده اند که توسط یک ابزار گرداننده جا زده شوند.
Set screw
پیچ تنظیم :نوعی ابزار رزوه دار خارجی میباشد که دارای بخش رزوه دار به طول قطر اسمی خود میباشد. میتواند دارای سر باشد یا نباشد، دارای نوک فنجانی شکل ،مخروطی یا هر گونه سر ماشین کاری شده دیگر میباشد. تا بتواند از طریق آن از حرکت نسبی ما بین قطعات جلوگیری نماید. بگونه ای طراحی گشته اند که با استفاده از آچار یا هرگونه ابزارهای گرداننده دیگر آنها را جا زد.
Thumbscrew
پیچ پروانه ای :نوعی بست رزوه دار خارجی است که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی خود می باشد. قطر قسمت غیر رزوه دار این پیچ ها ممکن است دارای قطری کمتر ، برابر و یا بیشتر از قطر قسمت رزوه دار باشد. در این پیچ ها شیار ه ها بهصورت عمودی بوده ، سر آن از نوع آجدار مدور یا نوع بالدار میباشد. این نوع سر ها بگونه ای طرلحی شده اند که بتوان پیچ را توسط انگشتان چرخاند.
اشپیل سنجاقی