پیچ چیست؟
سطح شیبداری است حول یک محور یا استوانه، در واقع قطعات چوبی یا فلزی را به یکدیگر وصل میکنند.
انواع پیچ:
تنوع در نوع بسیار گسترده است که با توجه به قطر ،نوع رزوه ، شکل سر پیچ وکاربرد دارای زیر مجموعه های مختلفی هستند .اما بطور کلی انواع پرکاربرد آنها به شرح زیر می باشند: پیچ شش گوش( hex head bolts)، استاد بولت(threaded rods)، پیچ یو بولت،پیچ کرپی ، پیچ خودکار(self tapping screw)، پیچ سرمته ای(self tapping screw) پیچ آلن(Allen) پیچ تی(T Bolt) پیچ خشکه پیچ فولادی HV پیچ ۸٫۸ و…
مهره چیست؟
مهره جسمی است حلقهای شکل، گرد یا چندضلعی که داخل سوراخ آن رزوه شده است. مهرهها، یراقی کمکی برای پیچها هستند تا به واسطه آنها پیچها سفت تر در مسیر چرخش خود بسته شوند. پیچ و مهره اصطلاحاً با حالت مادگی و نری درون هم چفت میگردند. رزوه و شیار مهرهها با رزوه و شیار پیچها باید دارای تناسب خاص برای چرخش صحیح باشد. همچنین جنس پیچ و مهره باید با هم تطابق داشته باشد.
انواع مهره:
مهره شش گوش- مهره چهار گوش –مهره کاسه نمدی- مهره سر بسته- مهره خروسکی – مهره آجدار و مهره آهنی …
واشر چیست؟
واشر واسطه بین مهره و بدنه بوده و حلقهای است از جنس فلز و یا گاه لاستیک. واشرها معمولا جهت توزیع بار پیچ و مهرهها استفاده میشوند.
رزوه چیست؟
شیارهای مارپیچ شکل درون مهره و روی پیچ رزوه میگویند. انواع رزوه یا دنده(کلمات متداول در بازار): دنده میلیمتری-دنده درشت-دنده ریز- دنده ریز آلمان-دنده ژاپنی-و…. کاربرد دنده پیچ در میزان لقی پیچ به نسبت جاییکه پیچ بسته میشود است.مثلا در مورد پیچ و مهره های شش گوش هر چه رزوه ها ریزتر باشند برای قطعاتی که لرزش بیشتری دارند مناسب تر هستند.در مورد پیچ های خودکار هر چه جنس قطعات نرم تر باشد دنده های درشت تر لقی کمتری خواهند داشت(مثل دیوار گچی). همچنین مقدار رزوه ها بر اساس استانداردهای مختلف متفاوت است(نیم رزوه ،تمام رزوه درمورد پیچ)
انواع واشر:
واشر تخت HV- واشر تخت آهنی- فنری- خورشیدی- بشقابی و…
کاربردپیچ و مهره:
مهمترین کاربرد پیچ و مهره در صنعت ساختمان شامل اسکلت فلزی پیچ و مهره ای سازه فضایی، سازه فولادی، سازه فلزی ، سوله ، سازه های سبک ، درب و پنجره دو جداره(UPVC) ، بولت های صفحه ستون ،درب و پنجره ام دی اف و … میباشد.در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ، صنعت ماشین سازی و ادوات کشاورزی ، خودرو سازی همچنین برق و مخابرات نیز کاربرد دارد.
اسکلت فلزی:
آنچه در طراحی پیچ و مهره اسکلت فلزی باید مد نظر قرار داد مبحث دهم مقررات ملی ساختمان سه نوع پیچ را برای به کار گرفتن در اسکلت فلزی تعریف کرده است ، پیچهای معمولی ،پیچهای پر مقاومت و پیچهای مقاومت متوسط که به ترتیب رده مقاومتی ۵٫۶ و۴٫۶ برای پیچهای معمولی یا آهنی پیچهای پر مقاومت ۱۰٫۹ و پیچهای فولادی با مقاومت متوسط با گرید ۸٫۸ در اسکلت فلزی می باشد. این اعداد معرف مقدار تنش جاری شدن و تنش گسیختگی پیچ می باشد. به عنوان مثال در گرید ۸٫۸ در اسکلت فلزی پیچ و مهره منظور از ۸ اول حداقل مقاومت نهایی پیچ برابر ۸۰۰۰ کیلو گرم و منظور از ۸ دوم تنش جاری شدن پیچ در اسکلت فلزی برابر ۸۰۰۰ می باشد که معادل ۶۴۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر میباشد.X0.08 استانداردdin بر ابعاد پیچ تمرکز دارد که din931 پیچ نیم رزوه و din933 پیچ تمام رزوه در پیچ و مهره های اسکلت فلزی می باشد که این پیچها می تواند با گرید ۵٫۶ و ۸٫۸ و ۱۰٫۹ تهیه شوند و برای اتصالات اتکایی در اسکلت فلزی مناسب می باشد. مهره ای که در اسکلت فلزی استفاده می شود با din934 شناخته می شود اما din6914 تنها با گرید ۱۰٫۹ تولید می شود که استحکام کششی این پیچها ۱۰۰۰۰ kg/cm و تنش کششی آنها ۹۰۰۰ kg/cm است که از مقاومت بالایی در اسکلت فلزی برخوردار است و در اتصالات اصطکاکی به کار گرفته می شود. باید در نظر داشت که این پیچها رزوه کمتر و گل بزرگتری دارند یعنی آچاگیر آنها بزرگتر است. مهره مجاز برای این سازه های فولادی(اسکلت فلزی) din6915 و واشر آن din6916 می باشد و اما استاندارد ASTM برای پیچهای شش گوش اسکلت فلزی در سه نوع تعریف شده است که به ترتیب ASTM A307 و ASTM A325 و ASTM A490 می باشد.