مقالات پیش رو درباره انواع مختلف پیچ و مهره های کاربردی در موتورخانه ی کشتی های تجاری بحث می کند . روش های مختلف دنده زنی و بستن پیچ در کشتی ، و همینطورنگهداری پیچ و مهره نیز مورد بحث قرار می گیرند .چگونگی باز کردن استاد بولت ، بیرون آورنده ی استاد بولت ، باز کردن استاد شکسته یا دفرمه شده و کاربرد گیج دنده

دنده زنی و رزوه ها

رزوه ی پیچ مجمعه ای هماهنگ از برجستگی های دندانه ای شکل روی سطح خارجی یا داخلی یک مقطع استوانه ای شکل است . موضوع رزوه و دنده زنی اهمیت بسزایی در مهندسی صنعت کشتیرانی دارد چرا که تمام موتورها و قطعات توسط پیچ و مهره ها بهم متصل شده اند . رزوه ها بعنوان نگهدارنده و محکم کننده ی اتصالات ، تنظیم و انتقال نیرو یا حرکت بکار می روند . تکنیسین ها و مهندسین ی که به هر نحوی با تولید یا تعمیرات صنایع کشتیرانی درگیر هستند.

باید با یک نگاه اجمالی به پیچ یا مهره بتوانند خصوصیات آنرا تشخیص دهند . در شروع تعمیرات تکنیسین با نگاه به پیچ و مهره ها باید بتواند آچار مناسب آنرا تشخیص دهد .این مهارت در تعمیرات صنایع کشتیرانی از اهمیت بسزایی برخوردار است و معرف توانایی و هوشمندی تکنیسین خواهد بود.

شیوه های ایجاد رزوه :

شیوه های مختلف ایجاد رزوه به شرح زیر می باشد:

۱-ایجاد رزوه با دستگاه تراش

۲-ایجاد رزوه از طریق رولینگ

۳-ایجاد رزوه از طریق قالب های ضربه ای (در تولید پیچ توسط دستگاه های اتوماتیک)

اما آنچه صنعت کشتیرانی را از دیگر صنایع در خصوص رزوه ها متمایز میکند در مطالب بعدی خواهد آمد .

رزوه های راست گرد و رزوه های چپ گرد:

در پیچ و مهره ها دو نوع رزوه چپ گرد و راست گرد وجود دارد . رزوه های راست گرد کاربرد خیلی بیشتری دارند حال اینکه رزوه های چپ گرد تنها در مواردی خاص به کار بسته می شوند . بعنوان مثال در مخزن تسویه مهره های قفلی چپ گرد ،در پمپ های سانتریفیوژ و …. . اگر یک مهره در جهت عقربه های ساعت بسته شود راست گرد است و اگر بر خلاف عقربه های ساعت بسته شود چپ گرد است .

استارت های رزوه ها

یک رزوه می تواند تک استارت ، دوبل استارت یا چند استارت باشد . در مورد تک استارت ، شیار در سراسر پیچ یکدست خواهد بود . اما در چند استارته ، شیارها در فواصلی منظم از یکدیگر در سطح پیچ قرار می گیرند. هدف از چند استارته کردن پیچ دادن سرعت محوری بیشتر به پیچ در مقابل چرخش مهره است . حرکت محوری مهره در یک دور را لید مینامند . در یک رزوه ی تک استارت گام رزوه همان لید است .در مورد رزوه های چند استارته ، گام برابر است با لید تقسیم بر تعداد استارت ها :

گام پیچ را می توان به سادگی توسط کولیس اندازه گرفت . فاصله ده دندانه را اندازه گیری کنید . عدد به دست آمده را تقسیم بر ده کنید . مقدار به دست آمده گام پیچ در رزوه ی تک استارت می باشد . البته به خاطر خطای انسانی و یا خطای کولیس باید عدد بدست آمده را گرد کنید . معمولا گام پیچ ها ۱میلیمتر ۱٫۵ میل ۲ و ۲٫۵ میل و …. می باشند .

پیچ شش گوش
استادبولت
پیچ آلن
بولت صفحه ستون
مهره چشمی
مهره مربعی
مهره باریک
مهره واشردار
سرخزینه
یوبولت
خودکار
سرمته ای
پیچ چشمی
پیچ تی
رول بولت
مهره خروسکی
مهره قفلی
مهره شش گوش
واشر تخت HV
واشر تخت آهنی
واشر فنری
مهره کاسه نمدی
مهره سربسته
مهره جوشی
پیچ اتاقی
مهره بلند
پیچ استوانه
مهره تی
پیچ دوسره
پیچ آلن مغزی
پیچ استیل
مهره استیل
واشر استیل
پیچ متری
پیچ خروسکی
مهره چاکدار
مهره گرد

کاربرد پیچ و مهره در پل سازی

کاربرد پیچ و مهره در صنایع پل سازی

صنعت پل سازی یکی از مصرف کنندگان عمده پیچ های پر مقاومت است . از انکر بولتهای ستونهای پل گرفته تا اتصال بخش های مختلف پل به یکدیگر از پیچ های پر مقاومت استفاده می شود . در حین عبور از پلها حتماً انواع مختلف آنها را مشاهده کرده اید . در طراحی لرزه ای پلها بایستی از پیچ با مقاومت بالا استفاده کرد . به علاوه پوشش پیچها بایستی بر اساس در معرض رطوبت قرا گرفتن انها تعیین شود . یکی از بحث برانگیزترین پلها در استفاده از پیچ و مهره پل BAY کالیفرنیا بوده است که پس از گذشت ۲ سال از شکست پیچهای ان همچنان بحث داغ مطبوعات است چرا که تعدادی از انکر بولتهای تهیه شده برای این پل ظرف گذشت چند روز پس از بسته شدن بدلیل خوردگی هیدروژنی شکستند . حال آنکه تولید کننده پیچ در تولید آنها قصور نکرده است و اشکال مربوط به نحوه نگهداری پیچها و نیز نوع سفارش آبکاری آن بوده است . پر کاربردترین متریال برای پلها با استانداردهای زیر می باشد .

پیچ و مهره فولادی ASTM A320

پیچ و مهره فولادی ASTM A325

پیچ و مهره فولادی

بولت صفحه ستون(انکر بولت)

ASTM A490

سیستم های پیچ :

پیچ ها را در دو سیستم استاندارد کرده اند :

۱- سیستم DIN= فرم صنعتی المان

۲- سیستم ISO= سازمان استاندارد بین المللی

روش واستاندارد DIN تا سال ۱۹۶۰ متداول بود وهماکنون سیستم ISO

جایگزین ان شده است . درسیستم DIN به دلیل اینکه سر دندانه هاتیز می باشد و باعث خراب شدن سریع پیچ ها میشود یکی از عیب های این سیستم می باشد.

جهت گردش دندانه های پیچ :

اگر جهت حرکت دندانه پیچ ها به طرف راست باشدپیچ راست گرد گفته می شود. برای شناخت ان کافی است به ان عمود نگاه کنیم درصنعت موارد استفاده پیچ های راست گرد بیشتر از چپ گرد است . پیچ های چپ گرد برایاتصال لوله هایی که برای گاز های قابل اشتعال مورد استفاده قرار می گیرد .

اتصالات بیچ شده به صورت اینکه چگونه بار اعمالی را انتقال می دهند دسته بندی می شوند. اگر بار به صورت موازی با محور پیچ ها وارد شود . اتصال با نام اتصال کششی شناخته می شود .

هنگامی که بار وارده بر اتصال به صورت عمود بر محور پیچ ها باشد اتصال به نام اتصال برشی نامیده می شود.

دراتصال برشی پیچ ها می توانند به صورت بین برشی بارها ی اعمالی را انتقال دهند یااینکه پیچ های سفت شده تا یک اتصال اصطکاکی را به وجود آورند.

حالت مرکب نیز می تواند وجود داشته باشد . که درآن بار به صورت حالت مرکبی از دو حالت انتقال پیدا کند. از لغزش در اتصالات اصطکاکی توسط نیروی فشاری بین اجزا جلوگیری می شود که این نیروی فشاری با کشش پیچ حاصل می شود . این نیروی اصطکاکی که باعث نگهداری اتصال می شود به چند عامل مهم بستگی دارد که در این میان نیروی پیچ بارپیچ و مقاومت لغزشی سطوح اعضای اتصال دو عامل مهمتر می باشند .

اتصال برشی به طور معمول در سازه های هوافضایی ،‌ساختمانی ، خطوط راه آهن و پل ها یافت می شوند.

شرح انواع مختلف پیچ ها:

در بیشتر واحدهای صنعتی از پیچ ها برای سوار کردن و اتصال قطعات روی یکدیگر و نیز تنظیم دستگاههای صنعتی و یا جهت انتقال حرکت استفاده می شود. در کمتر دستگاهی است که از پیچها استفاده نمیشود به همین دلیل است که اهمیت آنها در صنعت بسیار زیاد می باشد. مواردی که از پیچها استفاده می شود عبارتند از:

ماشینهای ابزار، انواع گیره ها، وسائط نقلیه، ابزرار و ادوات جنگی ، کشتی ها، هواپیماها، ساختمانهای فلزی، میز و صندلی، ماشینهای چاپ و ریسندگی و بافندگی ، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ، لوازم خانگی و …
نوع جنس پیچ و مهره ها:
در بیشتر مواقع نوع جنس پیچ و مهره بر حسب اعداد و حروف معتبر بین المللی بر روی گل پیچ حک می شود و برای پی بردن

به نوع آلیاژ پیچ و مهره کافیست معنی اعداد و حروف درج شده بر روی آن را بدانید .

انواع رزوه‌های پیچ :
۱) مجموعه رزوه درشت
۲)مجموعه رزوه ریز
۳) مجموعه رزوه فوق‌العاده ریز
۴) مجموعه هشت رزوه‌ای
۵) مجموعه دوازده رزوه‌ای
۶)مجموعه شانزده رزوه‌ای
۷) رزوه امریکایی
۸) رزوه دندانه ارّه‌ای
۹) رزوه چهارگوش
۱۰) رزوه پیچ حلزونی ۲۹ درجه.

پیچ های غیر خودکار یا ساده :
این نوع پیچ ها برای ثابت شدن نیاز به مهره دارند یاقطعه ای که مانند مهره باشد و بتواند کار مهره را انجام دهد. معروفترین پیچ از این نوع را میتوان انواع پیچ های شش گوش ذکر کرد همچنین پیچ هایی دیگر مثل پیچ اتاقی، پیچ جوشی، پیچ استوانه، پیچ آلن و … را میشود نام برد .

پیچ های عادی برای اتصال دادن قطعات در جایی که اتصال غیر دائمی موردنیاز باشد به کار می روند .
پیچ های خودکار :
پیچ های مخروطی معمولاً دارای دندانه های درشت می باشند وبرای اتصال قطعات نرم مانند چوب و پلاستیک بکار می روند.
پیچ های خودکار نوعی از پیچ هستند که برای ثابت شدن درقطعه مورد اتصال نیازی به مهره ندارند و درون کار فرو میروند و نوک آنها معمولامانند میخ تیز هست و حتی می توانند قطعه کار شده را سوراخ کنند مثل پیچ های سرمته ای،پیچ چوب ،…

سرپیچ ها از نظر ظاهری نیز با هم متفاوت می باشند. برخی پیچ ها دوسو، برخی چهارسو، برخی آلن خور، برخی آچارخور، برخی پنج پر و… می باشند .
پیچ های ساختمانی
انواع پیچ، مهره، واشرهای فولادی با قابلیت کشش بالا دراستانداردهای Din6916/HV- Din6914/HV – Din6915/HV درگرید ۱۰/۹ جهت پیچ ها و گرید۱۰ برای مهره، مورد استفاده در ساختارهای فولادی، ساخت پل، انواع داربست و چوب بست چهارچورب های ساختمانی و بپج های مختلف مطابق استاندارد و گریدها :
ASTMA325/A325M
ASTMA490/A490M
پیچ های صنایع خودروسازی
پیچ و مهره و واشرهای مخصوص صنایع خودروسازی که شامل انواع پیچ های خودکار و خاص می باشد
پیچ های صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع دریایی
ASTM A193 – A194 – L7 – B7 – B7M – L7M – 2H – A4_80( 316) – A2_70 (304)
مطابق استانداردها و گریدهای مختلف.    پیچ استیل, پیچ الن, پیچ تی, پیچ جوشی, پیچ چشمی, پیچ چهار گوش, پیچ خشگه, پیچ کفشکی, پیچ گالوانیزه, پیچ متری دنده کبریتی, پیچ ومهره, پیچ یک متری, خرید پیچ و مهره, کبریتی, مهره, مهره اهنی, مهره باریک), مهره خاردار, مهره خشگه, مهره داربستی, مهره شش گوش-, مهره فلنچی, مهره گالوانیزه, واشر تخت, واشر فنری, واشر مسی